Dokumentacja potrzebna do rozpoczęcia biznesu - świece

Od kilku lat zajmuję się tworzeniem dokumentacji technicznej związanej z branżą chemiczną. Spotykam się bardzo często z podobnymi pytaniami, na które postaram się krótko odpowiedzieć we wpisie.
Wpis ma charakter poglądowy i nie stanowi porady prawnej. Za kompletność i poprawność dokumentacji odpowiada producent substancji.
Celem wpisu jest usystematyzowanie informacji i odpowiedź na najczęściej pojawiające się pytania. Wpis nie stanowi dokładnej porady w jaki sposób prowadzić pełną dokumentację, ma jedynie charakter poglądowy.

Jak zacząć tworzyć świece?

Na początek musimy określić jakie świece chcemy tworzyć. Opcji jest wiele. Możemy dodawać do świec olejki zapachowe, barwniki, dodatki, tworzyć na różnych woskach, takich jak: wosk sojowy, wosk pszczeli, wosk parafinowy, wosk kokosowy...
Przeznaczenie również jest istotne - świece do masażu są wyrobem kosmetycznym. Tutaj wymagana jest szersza dokumentacja. Wpis odnosi się do świec klasycznych. 
Świece przypominające jedzenie to również osobny temat, którego tutaj nie poruszam.

Przede wszystkim Świece należy traktować jako mieszaniny chemiczne (REACH), które podlegają klasyfikacji i oznakowaniu zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 CLP).

Gdy już określimy co chcemy tworzyć:

• w przypadku świec bezzapachowych składających się wyłącznie z wosku

Tutaj sytuacja jest dość prosta. Wystarczy posiadać kartę charakterystyki wosku (sprzedający ma obowiązek udostępnić ją na życzenie) oraz opracować temperatury na jakich powinniśmy pracować. Tworząc świece jednoskładnikowe nie tworzymy nowej mieszaniny; nie jesteśmy jej producentem.

• w przypadku jakichkolwiek świec wieloskładnikowych

Jeśli dodasz do swojej świecy barwnik, zapach, jakikolwiek dodatek - tworzysz mieszaninę wieloskładnikową i jesteś jej producentem.

ZAWSZE musisz mieć wykonaną klasyfikację mieszaniny. Bez niej, nie wiesz, czy Twoja mieszanina jest zgodna z prawem.
Należy zwrócić uwagę również na temperatury podczas wytwarzania świecy, w szczególności temperaturę dodawania olejku zapachowego oraz barwnika. 
Czynników, na które trzeba zwrócić uwagę jest wiele, będę stopniowo je rozwijać w kolejnych wpisach. Ten można traktować jako wstęp w pigułce.

Jak sprawdzić czy świeca jest "bezpieczna"?

Od razu wyjaśnię, słowo "bezpieczny" piszę tutaj w cudzysłowie, bo świeca nie jest ogólnie produktem bezpiecznym. Ale myślę, że nie muszę tego dalej rozwijać (jeśli jest taka potrzeba, dajcie znać).
Klasyfikacja to podstawa stworzenia jakiejkolwiek mieszaniny chemicznej, dotyczy świec sojowych, parafinowych, kosmetyków itd.
Klasyfikacji dokonuje się zgodnie z Tytułem II Rozporządzenia CLP Artykuły 5-16.
Bez wykonania klasyfikacji nie wiemy, czy produkt jest  zgodny z rozporządzeniem CLP, które nas dotyczy, jeśli jesteśmy producentami mieszaniny chemicznej.

Więcej na jej temat przeczytacie między innymi pod tym linkiem: https://clp.gov.pl/clp/pl/klasyfikacja/klasyfikacja-mieszanin/

Klasyfikacja, o której piszę to klasyfikacja mieszanin metodą obliczeniową, na podstawie zawartości niebezpiecznych składników.

Klasyfikację należy wykonać zawsze, gdy tworzymy nową mieszaninę, bez względu na to, czy chcesz zrobić świece tylko dla siebie, sprzedawać ją tylko wśród bliskich, czy zakładać sklep i sprzedawać szerszemu gronu.

Przede wszystkim, klasyfikacja, wbrew temu co wiele osób myśli, nie jest dokumentem. Przy okazji tworzenia klasyfikacji zawsze sprawdzam poprawność dokumentacji komponentów, sprawdzam czy nie ma przekroczeń. W opisywanym przypadku, jest wykonaniem bilansu mieszaniny.

Co będzie przydatne??

• Karty charakterystyki komponentów (sprzedawca ma obowiązek nam je udostępnić na życzenie),

• Certyfikaty IFRA dla kompozycji zapachowej,

• Receptury.

Pierwsza czynność to sprawdzenie, czy karty charakterystyk komponentów są zgodne z najbardziej aktualnymi wymaganiami dyrektywy REACH (nie jest to konieczne z punktu widzenia CLP, ale REACH z kolei reguluje jak powinna wyglądać karta charakterystyki, w związku z tym warto na tym etapie (lub wcześniej) dokonać weryfikacji)*.
* UWAGA: Od stycznia 2023 roku karty charakterystyki powinny zostać opracowane zgodnie z najnowszym szablonem kart charakterystyk, określonym w rozporządzeniu numer 2020/878/UE. Wszystkie dotychczasowe karty, nieuwzględniające zmian można stosować maksymalnie do 31 grudnia 2022r.
Treść dyrektywy REACH znajdziesz pod linkiem: https://reach.gov.pl/reach/pl/akty-prawne/reach/

Na podstawie receptury i kart charakterystyk oblicza się bilans chemiczny mieszaniny. W przypadku klasyfikacji obliczeniowej należy zwrócić uwagę na dwie definicje pojawiające się w rozporządzeniu CLP: 

• wartość graniczna,

• stężenie graniczne.
  Uczulam by zwracać uwagę podczas czytania rozporządzenia. 

Po przeprowadzeniu klasyfikacji dowiadujemy się również, jakie piktogramy ostrzegawcze musimy umieścić na naszym produkcie zgodnie z rozporządzeniem CLP.

Treść rozporządzenia CLP znajdziesz pod linkiem: https://clp.gov.pl/clp/pl/akty-prawne/clp/ 
O piktogramach będzie więcej trochę niżej. 

Co gdy w klasyfikacji wyjdzie przekroczenie?

Podczas przeprowadzania klasyfikacji może okazać się, że Twoja mieszanina przekroczy graniczne  stężenia. 

Wówczas możesz wykonać jeden z poniższych kroków, z czego pierwszy zdecydowanie bardziej polecam:

• Zmiana receptury
  Prawdopodobnie konieczne będzie zmniejszenie ilości olejku zapachowego lub barwnika. Osoba wykonująca dla Ciebie klasyfikację poinformuje Cię jak powinna wyglądać receptura dla Twoich komponentów.

• Rejestracja substancji jako stwarzająca zagrożenie
  Jeśli nie chcesz zmieniać swojej receptury, a występują na niej przekroczenia, masz obowiązek zarejestrować mieszaninę w PCN nadając jej ówcześnie numer UFI.
  Więcej na ten temat przeczytasz pod linkiem: https://www.gov.pl/attachment/f0bd9951-d257-4a42-8214-50357328c7f1 oraz w samym rozporządzeniu CLP.

  
  

Poza tematem stricte klasyfikacji: dobrą praktyką jest sprawdzenie listy kandydackiej REACH. Bardzo rzadko, ale zdarzają się przypadki na przykład związków ołowiu w barwnikach. 
Link do listy: https://echa.europa.eu/pl/candidate-list-table

Kiedy muszę posiadać kartę charakterystyki dla mojej świecy?

Karta charakterystyki nie zawsze jest wymagana.
Tak jak klasyfikacja jest obowiązkowa dla każdego wyrobu, tak karta charakterystyki nie jest potrzebna w każdym przypadku. 
Karta charakterystyki wymagana jest, gdy: 

• sprzedajesz wyrób na fakturę VAT, 

• sprzedajesz wyrób do dalszej odsprzedaży,

• mieszanina została sklasyfikowana jako niebezpieczna. 

Kartę charakterystyki absolutnie polecam mieć zawsze dla mieszaniny. To dokument informujący nas o bezpieczeństwie oraz, myślę że powinniśmy traktować go również jako dokument, który jeśli jest dobrze sporządzony, chroni również producenta mieszaniny.

Są przypadki, kiedy nie ma obowiązku przedstawiać karty charakterystyki.
To znaczy, jeśli: 

• sprzedajesz produkty wyłącznie osobom prywatnym, Twoja mieszanina nie jest sklasyfikowana jako niebezpieczna -nie masz obowiązku udostępniać karty charakterystkyki,

• sprzedajesz świece tylko wśród bliskich, Twoja mieszanina nie jest sklasyfikowana jako niebezpieczna - nie masz obowiązku udostępniać karty charakterystkyki,

• sprzedajesz świece tylko wśród bliskich, ale dostałaś/eś propozycję od innego przedsiębiorcy (np. sklepu, kwiaciarni, ect.), by to on sprzedawał Twoje produkty - karta charakterystyki jest wymagana, by móc sprzedać je w opisanym sklepie, kwiaciarni lub innym miejscu,

• sprzedajesz świece w swoim sklepie i wystawiasz na nie fakturę VAT - karta charakterystyki jest wymagana, 

• mieszanina nie jest sklasyfikowana jako niebezpieczna, ale przekroczy stężenie graniczne stosowane do ujawnienia składników mieszaniny klasyfikowanych jako uczulających - karta charakterystyki jest wymagana, 

• mieszanina jest sklasyfikowana jako niebezpieczna - karta charakterystyki jest wymagana,

• sprzedajesz świece przedsiębiorcom; sprzedajesz świece do dalszej odsprzedaży - karta charakterystyki jest wymagana.

Chcesz dostawać więcej takich treści?
Zapisz się na newsletter.

Jakie piktogramy muszę umieścić na świecy?

Jak już napisałam wcześniej: Świece należy traktować jako mieszaniny chemiczne (REACH), które podlegają klasyfikacji i oznakowaniu zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 CLP).

To, czy i jakie piktogramy powinniśmy umieścić na samym początku wyniknie z przeprowadzonej klasyfikacji oraz zapisów rozporządzenia CLP.

Każdy piktogram określający rodzaj zagrożenia powinien zajmować co najmniej jedną piętnastą minimalnej powierzchni etykiety przeznaczonej na informacje wymagane na podstawie art. 17 CLP, jednakże jego minimalna powierzchnia nie może być mniejsza niż 1 cm2 . Minimalne wymiary etykiet i piktogramów podano w tabeli 1.3 w załączniku I do CLP.
Dokładne informacje o znakowaniu znajdziesz w Tytule III Rozprządzenia CLP, Artykuły 17-33. 

Piktogramy przeznaczone do wydrukowania można pobrać pod linkiem: http://www.unece.org/trans/danger/publi/ghs/pictograms.html 

Dodatkowo, istnieje norma PN-EN 15494:2020-04 Świece -- Etykiety dotyczące bezpieczeństwa,
z której dowiesz się jak powinna wyglądać etykieta dla świec i jak umieszczać piktogramy.

Treść normy znajdziesz pod linkiem: https://sklep.pkn.pl/pn-en-15494-2020-04e.html

Kto może wystawić dokumentację chemiczną?

Jeśli chodzi o sporządzenie klasyfikacji - może zrobić ją każdy, ale należy mieć odpowiednią wiedzę z zakresu chemii i być zaznajomionym z zapisami rozporządzeń. 

Jeśli chodzi o sporządzenie karty charakterystyki, osoba, która to robi powinna dysponować rozległą wiedzą chemiczną. Same studia kierunkowe mogą okazać się niewystarczające do sporządzenia dobrej karty. Warto, by osoba taka była po specjalistycznych szkoleniach.
Zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) 2020/878 załącznik II Część A 0.2.3:

"Kartę charakterystyki przygotowuje kompetentna osoba, która uwzględnia szczególne potrzeby i wiedzę użytkowników karty, w stopniu w jakim są one znane. Dostawcy substancji i mieszanin zapewniają odbycie przez takie kompetentne osoby stosownych szkoleń, w tym szkoleń przypominających."

Należy jednak pamiętać, że zawsze odpowiedzialność za dokumentację ponosi producent, importer lub dystrybutor mieszaniny chemicznej. Dlatego warto sprawdzić kwalifikacje osoby, której zlecamy wykonanie dokumentacji. 

*Niniejszy wpis miał charakter informacyjny, jednak nie przedstawia on wszystkich dyrektyw odnoszących się do chemikaliów. Wykaz pozostałych rozporządzeń i dyrektyw, których znajomość również mogą być przydatne przy wystawianiu dokumentacji:

• dyrektywa 2008/68/WE dotycząca transportu lądowego towarów niebezpiecznych

• dyrektywy 2000/39/WE, 2006/15/WE i 2009/161/UE o dopuszczalnych wartościach narażenia zawodowego

• dyrektywa 89/686/EWG 15 o indywidualnych środkach ochrony

• prawodawstwo dotyczące środków ochrony roślin i produktów biobójczych

• dyrektywa 98/24/WE w sprawie środków chemicznych

• dyrektywa 2004/37/WE o ochronie pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy

• dyrektywa 92/85/EWG o poprawie w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią

Potrzebujesz pomocy
z dokumentacją?

• Przeprowadzam klasyfikację,

• Tworzę karty charakterystyk,

• Prowadzę indywidualne konsultacje z zakresu dokumentacji dla świec.